Bölümümüz
Bölümün Tarihçesi
Bölüm, 1963 yılında Edebiyat Fakültesi’ne bağlı “Kütüphanecilik Bölümü” adıyla kurulmuş ve 1964-1965 akademik yılında öğretime başlamıştır. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Kütüphanecilik Bölümü’nden sonra, Türkiye’de kütüphanecilik alanında açılan ikinci bölümdür.
Bölümün kurucusu ve ilk başkanı, Almanya’dan bu amaçla davet edilen ve kütüphanecilik alanında uluslararası üne sahip Prof. Dr. Rudolf Juchhoff’dur. Meral (Şenöz) Alpay tercümanı olarak ve Jale Baysal öğretim yardımcısı olarak görev almışlardır. 1968 yılında Prof. Dr. Juchhof’un vefatıyla öğretim elemanı konusunda büyük güçlükler yaşayan bölüm, başka bölümlerden sağlanan öğretim üyesi desteği ile faaliyetlerini sürdürmüş; ancak 1969-1974 yılları arasında öğrenci alımı durdurulmuştur. Bölümde doktora dereceleri alan ilk elemanlardan Meral Alpay ve Jale Baysal, daha sonra doçent ve profesör olarak akademik kariyerde yükselmişler ve bölümün gelişmesinde önemli katkılar yapmışlardır.. Prof. Juchhoff’dan sonra bölüm başkanlığını sırasıyla Prof. Dr. Jale Baysal (1974-1994) ve Prof.
Dr. Meral Alpay (1994-1997), Prof. Dr. Aysel Yontar (1997-2004) üstlenmişlerdir. 2004-2008 yılları arasında Bölüm Başkanlığını Prof. Dr.
Ayşe Üstün yürütmüştür. 2008 yılından bugüne Prof. Dr. Mehmet Canatar Bölüm Başkanlığı görevini yürütmektedir.
1983′de yüksek Lisans, 1984′de doktora programları açan bölüm, 1987′den itibaren “Kütüphanecilik Dergisi: Belge-Bilgi-Kütüphane Araştırmaları” adlı bilimsel bir dergi yayımlamaya başlamıştır. Kütüphanecilik Bölümü, 1990′da, biri ‘Kütüphanecilik’, diğeri ‘Dokümantasyon ve Enformasyon’ olmak üzere iki anabilim dalı halinde örgütlenmiş; 1995′den itibaren Kütüphanecilik Anabilim Dalı’nda,
ikinci öğretim programı da açılmıştır.
Bilgi Çağı’nda bireysel ve toplumsal yaşamı etkileyen değişiklikler, tüm akademik disiplinlerde yeni düzenleme, örgütlenme veya dönüşümlere yol açmış; ’bilgi bilimi’, ‘bilgi yönetimi’ gibi yeni disiplinleri de yaratmıştır. Kütüphane ve arşiv bilimleri de bu gelişmelerden büyük çapta etkilenmiş; ‘kütüphane ve enformasyon bilimi’ kavramı ortaya çıkmıştır. Bu gelişmede, özellikle bilgisayara dayalı bilgi teknolojileri kullanımının yaygınlaştığı kütüphane, bilgi merkezi, arşiv gibi bilgi organizasyonlarında, kaynaklar, hizmetler ve
yönetim açısından yeni yapılanmalara yönelme gereksiniminin de önemli bir rolü vardır. Sözü edilen gelişmelere bağlı olarak, günümüzde birçok ülkede ‘kütüphanecilik okulu/bölümü’ adıyla faaliyet gösteren bölümlerin adları ve ders programlarında önemli değişiklikler yaşanmaktadır.
Ülkemiz açısından da geçerli olan bu gelişmeler sonucunda, bölümümüz ile Ankara, Hacettepe ve Başkent Üniversitelerine bağlı Kütüphanecilik Bölümlerinin adları, Yükseköğretim Kurulu kararıyla 2002 yılında “Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü” olarak değiştirilmiş; ayrıca üç bölümde mevcut anabilim dalları kapatılarak, anabilim dalı yerine ‘bölüme öğrenci alma’ uygulamasına geçilmiştir.
Diğer taraftan, 2002-2003 yılında, İ.Ü.Edebiyat Fakültesi Arşivcilik Bölümü’ne yeni öğrenci alımına son verilmiştir. Kurulması 1985′de kararlaştırılan, 1988-1989′dan itibaren lisans düzeyinde öğretime başlayan ve gerek ders programı, gerekse öğretim elemanı açısından gittikçe gelişen İ.Ü.Edebiyat Fakültesi Arşivcilik Bölümü, yukarıda belirtilen Yükseköğretim Kurulu kararına uygun olarak 2002-2003 yılında ‘Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü’ kapsamına alınmıştır.
Arşivcilik, Kütüphanecilik ve Dokümantasyon Bölümlerinin bir araya gelmesinden sonra öğretim elemanı kadrosu açısından zenginleşen bölümümüz, ders programını da yenilemiştir.
Bölümün Amacı
Bölümün amacı, kamu veya özel sektör kuruluşlarında, genel olarak bilgi ve belge yönetimini başarıyla üstlenecek "bilgi profesyonelleri" ile bilgi-belge yönetimi alanında araştırmacı olarak çalışacak elemanlar yetiştirmektir. Bilgi Çağı, birey, toplum ve kuruluşların varlıklarını daha nitelikli, daha etkin ve verimli olarak sürdürüp geliştirebilmeleri için, öncelikle bilginin (enformasyon) yaşamsal ve stratejik öneminin bilincine varılmasını; bu bilincin yaygınlaştırılmasını; aynı zamanda bilgi talep eden kullanıcılar ile bilgi kaynakları arasında daha uygun ve sistemli ilişkilerin kurulmasını öngörür. Bu durum, günümüzde gittikçe artan ve çeşitlenen bilgi kaynaklarının sağlanması, düzenlenmesi ve erişilebilmesi amacıyla hizmet veren kuruluşların stratejik önemini arttırmakta, hizmetlerini çeşitlendirmekte ve zenginleştirmektedir.
Kitap, süreli yayın, arşiv belgesi, harita, slayd, sesli/görüntülü kaset, müzik notası, CD-ROM, DVD veya başka formlardaki bilgi kaynakları, insanlığın kayda geçmiş tüm bilgi birikimlerini içerdikleri ve onları kuşaktan kuşağa aktarmaya imkân verdikleri için özel bir öneme sahip kaynak veya belgelerdir.
Kütüphane, arşiv, dokümantasyon ve enformasyon merkezi, bilgi merkezi, belge-bilgi merkezi gibi adlar altında faaliyet gösteren kuruluşlar, kayda geçmiş bilgi içeren bilgi kaynaklarını sağlama, depolama, sınıflama, dizinleme ve bu kaynaklara en kısa sürede erişimi sağlama gibi hizmetleri düzenli, sistemli ve bilimsel bir şekilde gerçekleştirmekle yükümlüdürler. Bu kuruluşlarda 'kütüphaneci', 'arşivist', 'dokümantalist', 'bilgi uzmanı', 'bilgi yöneticisi' gibi değişik unvanlarla çalışan profesyonel elemanlar, günümüzde 'bilgi profesyonelleri' kategorisinde yer almaktadırlar.
Bilgi profesyonelleri, çalışacakları kuruluşlarda bilgi kaynağı, bilgi kullanıcısı ve bilgi kullanımı ilişkisini en verimli şekilde yönetebilmek için, 'bilgi yönetimi' disiplini çerçevesinde eğitilmelidirler. Yeni gelişen bu alan, bölümümüzde özellikle kütüphane ve enformasyon bilimi, arşiv bilimi ve yönetim bilimi bakış açılarıyla öğretilmekte; öğretimde modern enformasyon teknolojilerinden de yararlanılmaktadır. Bölümümüzde 30 öğrencinin aynı anda ders ve uygulama amacıyla yararlanacağı bir bilgisayar laboratuarı da vardır.
Lisans ve lisansüstü (yüksek lisans ve doktora) düzeyde farklı programlar sunan bölümümüzde, kendi uzmanlık alanlarında ulusal ve uluslararası düzeyde başarılı araştırma ve çalışmalarıyla tanınmış 18 öğretim elemanı vardır.
Öğretim ve araştırmalarımızda, alanımızla ilgili ulusal sorunların, ulusal ve evrensel bilgi birikimi çerçevesinde ele alınmasına ve araştırılmasına özen gösterilmektedir. Bölümümüz, 1987'den bu yana yılda bir kez yayınlanan "Belge ve Bilgi Araştırmaları:...) adlı hakemli bir dergi de çıkarmaktadır. 1964-1965 yılında öğretime başlayan ve 2002 yılına kadar "Kütüphanecilik Bölümü" adı altında faaliyet gösteren bölümümüzün adı, Yükseköğretim Kurulu kararıyla 2002 yılından itibaren "Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü" olarak değiştirilmiş; programlarımız da bu değişikliğe uygun şekilde yeniden düzenlenmiştir. Ders programımızda, zorunlu ve seçmeli dersler bulunmaktadır. Ayrıca öğrencilerimiz için, ilgili yönetmelikler çerçevesinde Edebiyat Fakültesi'nin diğer bölümlerinden Yan Dal veya Çift Anadal programlarına kaydolabilme imkânı da vardır.
Bölümümüz, bugüne kadar binlerce mezun vermiştir. Mezunlarımız kamu veya özel sektör bünyesindeki kütüphane, belge-bilgi merkezi, dokümantasyon- merkezi, arşiv gibi kuruluşların yanı sıra, bilgisayar firmalarında ve medya kuruluşlarında da iş bulabilmektedirler. Çalıştıkları kuruluşlarda başarı gösteren öğrencilerimizle gurur duymaktayız.
Bölümümüze yeni kaydolan tüm öğrencilere "hoşgeldiniz" diyor ve eğitim-öğrenimlerinde başarılar diliyoruz.